Misr Piramidalari inson qo’li bilan qurilganmi yoki boshqa sir bormi?

Misr piramidalari — qadim dunyoning eng buyuk sirlaridan biri. Asrlar davomida odamlar ularni ko‘rib hayratga tushishgan, “Bunday ulkan inshootlarni qanday qilib qadim zamon odamlari qurishi mumkin edi?” degan savolni o‘zlariga bergan. Shuning uchun ham piramidalar haqida turli xil afsonalar va sirli gipotezalar paydo bo‘lgan.

Ko‘pchilik hatto piramidalarni yovplanetliklar qurib bergan, yoki qadimgi misrliklar qandaydir sehrli kuchlardan foydalangan, degan fikrlarni ilgari suradi. Boshqa ba’zi nazariyalar esa piramidalar aslida “energiya manbai” bo‘lganini aytadi. Ammo zamonaviy arxeologiya va fizika tadqiqotlari bunday gaplarni rad etadi va bizga piramidalar qanday qurilgani haqida ancha asosli dalillar beradi.

Afsonalardan haqiqat sari

Avvalo, piramidalarni qul mehnati bilan qurishgan degan keng tarqalgan qarash bor. Lekin arxeologlar Giza yaqinida ishchilar shaharchasini topishdi: u yerda uylar, nonvoyxonalar, hatto shifoxonalar bo‘lgan. Ya’ni piramidalarni qurganlar qul emas, balki yaxshi ta’minlangan, malakali ishchilar edi.

Yana bir mashhur afsona — bloklar havoda uchib borgan yoki qandaydir sirli texnologiya ishlatilgan degan fikr. Ammo hech qayerdan bunday “magic” asbob-uskuna topilgan emas. Aksincha, qadimgi san’at asarlarida odamlar tosh bloklarni sankalarda tortib borayotgan tasvirlar mavjud.

Ilmiy izlanishlar nimalarni ko‘rsatmoqda?

Zamonaviy texnologiyalar bizga piramidalar haqida yangi ma’lumotlar berdi. Masalan, ScanPyramids loyihasi muon tomografiyasi yordamida Xufu piramidasida “Big Void” deb atalgan katta bo‘shliqni aniqladi. Bu bo‘shliq qurilish vaqtida ichki yo‘lak yoki yukni kamaytirish uchun ishlatilgan bo‘lishi mumkin.

2014-yilda Amsterdam universiteti olimlari qiziqarli tajriba o‘tkazdi. Ular tosh bloklarni sankalarda tortib borishni sinashdi va agar qum ozgina namlansa, ishqalanish ancha kamayishini aniqlashdi. Bu esa minglab tonnalik bloklarni tortishda ulkan yengillik berganini ko‘rsatadi.

Yana bir mashhur nazariya — fransuz arxitektori Jean-Pierre Houdinning g‘oyasi. Unga ko‘ra, piramidalarni qurishda nafaqat tashqi rampalar, balki ichki spiral ramparlardan ham foydalanilgan. Bu fikr mikrogravimetrik o‘lchovlar va piramida ichidagi ba’zi g‘ayrioddiy bo‘sh joylar bilan qisman tasdiqlanmoqda.

Ko‘rib turganimizdek, piramidalar sirli afsonalardan ko‘ra, aql, sabr va ilmiy yondashuv bilan qurilgan inshootlar bo‘lib chiqadi. Qadimgi misrliklar oddiy vositalardan foydalangan bo‘lsa-da, ular muhandislik va tashkilotchilikda benihoya yuksak darajaga erishgan. Shuning uchun piramidalar bugungacha insoniyatni hayratga solib kelmoqda — ular nafaqat qadimiy sivilizatsiyaning ramzi, balki inson imkoniyatlari qanchalik keng ekanini isbotlovchi yodgorlikdir.