Petra - toshga o’yilgan mo’jiza

Tasavvur qiling: quyosh sahro ustiga qizil nurlarini sochmoqda, shamol esa qadimiy qoyalar orasida sekin shivirlaydi. Shu jimjitlik ichida toshlar orasiga yashiringan bir shahar bor – Petra. U oddiy shahar emas. Petra – bu inson qo‘li bilan yaratilgan, ammo tabiat yuragida yashovchi mo‘jiza.

Iordaniya Yaqin Sharqdagi tarix va zamonaviylik uyg‘unlashgan go‘zal mamlakatlardan biridir. Uning yuragida joylashgan Petra shahri nafaqat o‘tmishning, balki bugungi kunning ham faxriga aylangan. Hozirgi kunda bu shahar butun dunyodan sayyohlarni o‘ziga jalb etadi. Har yili minglab sayohatchilar bu yerga kelib, qoyatoshlarga o‘yilgan inshootlarning go‘zalligiga, ularning sirli tarixi va muhandislik mo‘jizasiga qoyil qolishadi. Petra Iordaniya iqtisodiyotida muhim o‘rin tutadi, chunki u mamlakatning eng mashhur turistik manzili sifatida iqtisodiy daromad va madaniy faxr manbai hisoblanadi.

Cho’l bag’rida gullagan hayot

Miloddan avvalgi IV asrda Nabatiylar xalqi Arabiston, Misr va Suriya o‘rtasidagi savdo yo‘llarini tutashtiruvchi markaz sifatida Petrani barpo etgan. Ular sahro o‘rtasida suv topish, uni saqlash va hayot yaratishni uddalashgan. Petra shunchaki savdo markazi emas, balki o‘z davrining madaniyat va muhandislik markazi edi.

Cho‘l bag‘rida gullagan bu shahar o‘z davrida hayot bilan to‘lgan. Karvonlar yo‘llaridan tosh shovqini, bozorlarning hayqirig‘i, ibodat joylaridan esa osoyishtalik nafasi eshitilgan.

Qoyaga o‘yilgan go‘zallik

Petra – toshlar orasidan tug‘ilgan san’at asari. Qizil qumtosh tog‘lariga o‘yilgan saroylar, ibodatxonalar uning go‘zalligini abadiylashtirgan.

Eng mashhur inshoot – Al-Khazneh, ya’ni Xazina, go‘yo toshdan emas, orzudan yasalgan. Uning oldida turgan odam vaqtni unutadi: faqat shamol, quyosh va tarix birga so‘zlashadi.

Shaharga kirish yo‘li bo‘lgan The Siq esa uzun, tor daradan iborat. Uning soyasida yurgan sayyoh har qadamda o‘tmishning nafasi bilan to‘qnashadi.

Nabatiylarning aql durdonasi

Petra sahro o‘rtasida bo‘lishiga qaramay, hayot bilan to‘lgan. Bu Nabatiylarning aql-zakovati va ixtirochilik kuchi bilan bog‘liq.

Ular suvni yig‘ish, saqlash va taqsimlash uchun murakkab kanallar, hovuzlar va yerosti suv tizimlarini yaratishgan. Shu bois Petra faqat toshlar orasidagi shahar emas – u inson tafakkurining yutug‘i, tabiatni tushunish va undan hayot yaratish san’atidir.

Unutilish va qayta kashf etilish

Asrlar o‘tib, savdo yo‘llari o‘zgardi, shahar esa sekin-asta sukutga cho‘mdi. Qumlar orasida yashiringan Petra uzoq vaqt davomida unutilgan, toki 1812-yilda shveysariyalik sayyoh Johann Burckhardt uni qayta kashf etmaguncha. Bu kashfiyot esa insoniyatni hayratga soldi.

Bugungi kunda Petra – UNESCO Jahon merosi ro‘yxatida va Yangi yetti mo‘’jizadan biri sifatida tan olingan. Har yili minglab sayyohlar bu yerga kelib, toshlar orasidagi jim tarix bilan yuzlashadi. Tunda esa, minglab sham chiroqlari orasida yoritilgan Petra osmon ostidagi orzudek ko‘rinadi – go‘yo u hali ham o‘z qadimiy sirlarini faqat tinglay olgan qalblarga pichirlaydi.

Xulosa

Petra – bu faqat toshdan qurilgan shahar emas. U insoniyat ruhining, sabrining va yaratuvchanligining abadiy ramzidir. Qoyalarga o‘yilgan bu jim tarix bizga shunday deydi:

“Go‘zallik – bu vaqtni yenggan narsa. Agar yurak bilan yaratilgan bo‘lsa, u abadiy yashaydi.”

Foydalanilgan ilovalar ro’yxati:

https://architectureguru.ru/petra-city-in-jordan/

https://www.thecollector.com/what-is-so-special-about-petra-jordan-world-heritage-site/

https://dailypassport.com/history-of-petra-jordans-lost-city/